Narodnooslobodilačka vojska i partizanski odredi Jugoslavije

Već u prvoj ustaničkoj godini u Hrvatskoj je, djelovalo čak sto pedeset partizanskih odreda od čega su neki rasformirani do kraja godine, bilo zbog prelaska boraca u druge jedinice, uništavanja od strane neprijatelja ili drugih razloga, a u njima se borilo oko sedam tisuća boraca. Kako bi se koordinirao rad tih odreda CK KPH je donio odluku, 19. listopada 1941. godine, o osnivanju Glavnog štaba Narodnooslobodilačkih odreda Hrvatske (GŠ NOOH). Komandanta i komesara Glavnog štaba imenovao je Vrhovni štab, a ostale članove Štaba postavljao je CK KPH. Za komandanta je prvi imenovan Ivan Rukavina, a za komesara Marko Orešković. Zatim je komandant bio Ivan Gošnjak, a komesari Franjo Ogulinac Seljo, Vladimir Bakarić i Rade Žigić. Osim Bakarića i Žigića, ostali su bili sudionici Španjolskog građanskog rata.

Čitavu 1942. godinu obilježilo je razvijanje malih grupa partizana u odrede, odreda u brigade, brigada u divizije, a do kraja godine biti će osnovana četiri korpusa, od čega i jedan na teritoriju Hrvatske od boraca tada već legendarnih divizija: Šeste ličke, Sedme banijske i Osme kordunaške, te Banijskog, Kordunaškog i Ličkog NOP odreda. Zbog toga je i GŠ NOOH preimenovan u Glavni štab Narodnooslobodilačke vojske i partizanskih odreda Hrvatske (GŠ NOV i POH). Na osnovi direktivi Vrhovnog štaba i CK KPJ, teritorij Hrvatske podijeljen je u pet operativnih zona preko kojih je Glavni štab NOV i PO Hrvatske rukovodio borbom i jedinicama na teritoriju na kojem su djelovale, što je bilo prijelazno rješenje u stvaranju korpusa koji su u potpunosti zamijenili uloge operativnih zona.

Uz dvadeset i četiri odreda, koliko ih je djelovalo u Hrvatskoj u toku 1942. godine, od većih jedinica djeluju sljedeće: u Prvoj operativnoj zoni već spomenuti Prvi korpus NOV Hrvatske; u Drugoj operativnoj zoni Trinaesta proleterska brigada „Rade Končar“; u Trećoj operativnoj zoni operiraju Dvanaesta slavonska brigada, Šesnaesta omladinska brigada „Joža Vlahović“ i Sedamnaesta udarna slavonska brigada (zadnje dvije su formirane zadnjih dana godine i tada su uz Dvanaestu slavonsku brigadu ušle u Dvanaestu slavonsku diviziju); u Četvrtoj operativnoj zoni djeluju Prva, Druga i Treća dalmatinska brigada (kasnije proglašene udarnim i proleterskim); a u Petoj operativnoj zoni djeluju Šesta primorsko-goranska brigada i Četrnaesta primorsko-goranska brigada.