Diverzantske podmornice klase P-911

Ministarstva odbrane Crne Gore i Srbije postigla su sporazum o ustupanju Srbiji kao muzejskog eksponata, male tzv.džepne podmornice P-911 „Tisa“ koja je prije desetak godina povučena iz operativne upotrebe u tadašnjoj Mornarici Vojske SCG.

Podmornica se već godinama nalazi na obali u krugu vojnog objekta Pristan u Boki Kotorskoj, a Vlada Crne Gore je još jula 2014. donijela zvaničnu odluku da se taj ratni brod koji je proglašen viškom u Mornarici VCG, pokloni kao muzejski ekeponat Srbiji. Inicijativu za ustupanje te podmornice pokrenulo je još 2009. Godine Udruženje građana „Podmorničar“ iz Beograda koje okuplja bivše jugoslovenske podmorničare u Srbiji, a njihov plan je da podmornicu izlože kao muzejski eksponat na nekoj od lokacija u Beogradu ili eventualno u Novom Sadu gdje je sjedište Riječne ratne flotile Vojske Srbije.

Prema sporazumu dvaju ministarstava na koji je saglasnost prekjuče dala Vlada Crne Gore, podmornica P-911 se srpskom Ministarstvu odbrane ustupa „u viđenom stanju sa aspekta kompletnosti i funkcionalnosti, kao muzejski eksponat“. MO Srbije snosiće troškove utovara i transporta podmornice od Boke Kotorske do Beograda, a koji su procijenjeni na 2,5 miliona dinara (nešto preko 20 hiljada eura). Datum primopredaje podmornice na Pristanu, biće utvrđen odmah nakon potpisivanja Sporazuma koji će u ime Crne Gore potpisati potpukovnik Veljko Mališić, načelnik Direkcije za logistiku Direktorata za materijalne resurse Ministarstva odbrane.

Inače, Crna Gora je već 2011. Soveniji na isti način kao muzejski eksponat poklonila istovjetnu malu podmornicu P-913 “Soča” koja je već duže vrijeme jedan od najpopularnijih muzejskih eksponata u “Parku vojaške zgodovine” u Pivki, dok je treća takva podmornica, P-912 “Una”, muzejski eksponat u Zbirci pomorskog nasljeđa Porto Montenegra u Tivtu.

Ukupno je u drugoj polovini osamdesetih godina prošlog vijeka za nekadašnju Jugoslovensku Ratnu mornaricu u Brodogradilištu specijalnih objekata u Splitu, izgrađeno šest malih podmornica klase P-911. Riječ je o jednom od najsupjelijih projekata tzv.diverzantksih podmornica u svijetu, a koje i danas imaju prilično modernu tehnologiju i izuzetna svojstva tzv.bešumnosti i teškog otkrivanja, što je osnovna vrijednost svake podmornice. Svojevremeno je za kupovinu podmornica ovog tipa bila veoma zainteresovana ratna mornarica Švedske, ali je realizaciju tog unosnog posla spriječio raspad SFRJ.

Podmornice tipa P-911 duge su nepunih 19 metara, a puni deplsman im iznosi 88 tona. Ovaj produkt pameti jugoslovenskih inženjera i industrije “od Triglava do Đevđelije” namjenski je građen sa misijom da u slučaju rata, podmornice tajno doplove do italijanske obale gdje bi iskrcale diverzante koji bi napali tamošnja vojna i industrijska postrojenja, odnosno da podmornice tajno polože protivbrodske morske mine pred italijanskim lukama.